Nguyên lý Thiền định

Nguyên lý Thiền định. Nguyên tắc đạt giải thoát bằng Thiền định

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

Dẫn nhập: Giữ ngũ giới

I) Ba pháp thiền của Phật giáo

II) Tu tập thiền định và biết rằng thiền định không đưa đến sự Kiến Tánh

III) Thiền định luyện vọng-tâm, làm cho tâm trở nên nhu thuận, nhu nhuyễn , an vui, an tĩnh, sáng chói . . .

IV) Thiền Định : những nấc thang

V) Các tầng thiền có tính cách đối trị với Vọng ngã, với tham sân si

VI) Tu tập thiền đến khi vào các tầng thiền tùy hỉ , tuỳ ý

VII) Sư Tử Phấn Tấn Tam Muội

VIII) Áp dụng thiền vào đời sống hằng ngày

IX) Trị đau bằng Nhị thiền, Tam thiền, Không định : chỉ trị đau , chẳng trị bịnh

X) Cần trau chuyên, cần tinh luyện như các võ sĩ luyện kiếm vậy

XI) Đạt giải thoát :

1) Nguyên tắc 2) Phương thức 3) Sự tinh luyện 4) Giải Thoát

__________________________________________

Dẫn nhập: Giữ ngũ giới

Người Phật-tử tập thiền để giải thoát.

Mà tu thiền, thì điều kiện tiên quyết là Giữ ngũ giới. Không giữ ngũ giới thì trước sau gì cũng lạc vào đường tà.

Giữ ngũ giới là :

Không sát sanh

Không trộm cắp

Không tà dâm

Không Nói Dối

Không uống rượu

I) Ba pháp thiền của Phật giáo

Phật giáo có ba pháp thiền :

1) Thiền định

2) Thiền quán (và quán tưởng)

3) Thiền Thiền-tông

II) Tu tập thiền định và biết rằng thiền định không đưa đến sự Kiến Tánh

Phật giáo có ba pháp thiền : 1) Thiền định 2) Thiền quán (và quán tưởng) 3) Thiền Thiền-tông

Mục đích của Thiền định Phật giáo là sự giải thoát, của Thiền-tông là sự Kiến Tánh và ta đã biết rằng thiền định không đưa đến sự Kiến Tánh. Xem bài :

Thiền-tông chẳng tu thiền-định !

"Không trụ vào đâu cả ! " thì Kiến Tánh tức thì !

Nhị Thừa trụ quán , ta không trụ

Điều đó không có nghĩa là người Thiền-tông không biết Thiền-định là gì. Sự thực là : nếu là Phật-tử mà không biết Thiền-định là gì thì kỳ quá. Do đó, ta vẫn tu tập thiền định và biết rằng thiền định không đưa đến sự Kiến Tánh. Ta vẫn tu tập thiền định , xem chừng để không bị trầm không thủ tịch và song song với thiền định , tập những phương thức Thiền-tông

III) Thiền định luyện vọng-tâm, làm cho tâm trở nên nhu thuận, nhu nhuyễn , an vui, an tĩnh, sáng chói . . .

Thiền định làm cho tâm trở nên an vui, an tĩnh

Ví dụ : an trú vào các tầng thiền như Nhị, Tam, Tứ thiền

Thiền định làm cho tâm trở nên sáng chói : khi bắt đầu có định, thì ta thấy ánh sáng, đốm sáng, hình cầu sáng. Mỗi khi vào một tầng thiền, cũng có thể thấy tâm sáng ra.

(Chính vì những hiện tượng thấy trên mà nhiều người tu Thiền định cho rằng Ngộ (của Thiền Tông) là nhập các tầng thiền.)

Thiền định làm cho tâm trở nên nhu thuận , an vui, an tĩnh, sáng chói . . .

Tâm đây là vọng-tâm

Thiền định luyện vọng-tâm, để vọng-tâm trở thành tâm giải thoát.

IV) Thiền Định : những nấc thang

Thiền định : ví như những nấc thang (Còn Thiền Kiến tánh thì khác. . .) :

1) Thiền định có đẳng cấp. Sự thay đổi đẳng cấp này, ví như leo thang lên từng nấc. Cái thay đổi của Tâm , của cái thấy lớn nhất là khi vào định ; rồi ‘định sanh hỉ, lạc’, nhập Nhị thiền. Đây là sự thay đổi khá dài, ví như leo lên một lúc 4 , 5, 6 nấc cầu thang. Còn những cái định khác : Tam, Tứ, thiền , Tứ Không sự thay đổi ví như bước lên từng nấc thang một.

Cái thay đổi của Tâm , của cái thấy trong thiền định này làm cho nhiều người tu Thiền Định tưởng lầm rằng mỗi lần nhập một tầng Thiền Định tức là Ngộ. Từ đó đưa đến những phê phán sai lầm của họ về Thiền Tông.

2) Nấc thang cuối cùng là Diệt Thọ Tưởng Định : đắc A La Hán, thoát luân hồi.

3) Sự tu tập những tầng thiền này làm cho (vọng) tâm trở nên nhu nhuyễn sáng chói ; do đó , ta có thể điều khiển được , an trụ được (vọng) tâm và cuối cùng diệt được các lậu hoặc.

V) Các tầng thiền có tính cách đối trị với Vọng ngã, với tham sân si

Các tầng thiền có tính cách đối trị với Vọng ngã, với tham sân si:

Nhị thiền, Hỉ Lạc, đối trị sân.

Tam thiền,Vui, đối trị . . . ưu sầu, đối trị sân.

Tứ thiền, Thanh tịnh,đối trị tham sân.

Tứ Không (Không vô biên xứ,Thức vô biên xứ,Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ) đối trị sự ‘chấp Có’,đối trị tham sân

Diệt thọ tưởng định : Không thọ Không tưởng thì không còn khổ , thì giải thoát

VI) Tu tập thiền đến khi vào các tầng thiền tùy hỉ , tuỳ ý

Tu tập thiền cần đạt trình độ tinh vi: đạt các tầng thiền rồi cần luyện tiếp đến khi vào các tầng thiền tùy hỉ , tuỳ ý, cả những lúc chẳng ngồi thiền.

Đi đứng nằm ngồi đều thiền, như Thiền-tông vẫn nói, là điều nên luyện tập

(Tuy nhiên, thiền ở mọi nơi mọi lúc, là thiền có giới hạn :

trong đời sống hằng ngày, chẳng thể vào Diệt thọ tưởng định, mà chỉ có thể vào một trạng thái gần với ‘Không thọ Không tưởng’

khi đi ngoài đường, chẳng thể thiền 100%, phải, nên để 50% tâm trí coi chừng xe cộ, kẻo bị tai nạn.)

VII) Sư Tử Phấn Tấn Tam Muội

Xuất nhập các từng thiền như sau :

_xuất nhập Tứ Thiền Bát Định, theo chiều thuận : Sơ thiền, Nhị thiền, Tam thiền, Tứ thiền, Không vô biên xứ,Thức vô biên xứ,Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ.

_rồi nhập Diệt thọ tưởng định

_rồi xuất nhập Tứ Thiền Bát Định, theo chiều nghịch : Phi tưởng phi phi tưởng xứ, Vô sở hữu xứ định, Thức vô biên xứ định, Hư không vô biên xứ định, Tứ thiền, Tam thiền, Nhị thiền, Sơ thiền.

là Sư Tử Phấn Tấn Tam Muội

Trong Kinh Trường A Hàm , Phật dạy rằng xuất nhập các thiền của Sư Tử Phấn Tấn Tam Muội một cách thung dung tự tại thì đạt giải thoát.

VIII) Áp dụng thiền vào đời sống hằng ngày

Một khi ta có thể xuất nhập các thiền của Sư Tử Phấn Tấn Tam Muội một cách thung dung tự tại thì ta có thể áp dụng pháp thiền này vào đời sống hằng ngày

Ta có thể :

_-vào Nhị thiền , mỗi khi có một niệm sân hiện lên (đối trị sân) vv

_-tùy ý vào Tứ thiền, Không vô biên xứ,Thức vô biên xứ . . .vv những lúc ‘trà dư tửu hậu’ (một cách nói thôi, vì trà ‘dư’ thì có thể còn ‘tửu hậu’ thì không nên)

Tức là,

tập giải thoát trong đời sống hằng ngày

(tùy ý vào các trạng thái Vui, Thanh Tịnh, Không . . . vv)

IX) Trị đau bằng Nhị thiền, Tam thiền, Không định : chỉ trị đau , chẳng trị bịnh

Khi bị đau đớn, ta có thể trị đau bằng Nhị thiền, Tam thiền,Không định:

vào Nhị thiền, Hỉ Lạc, được Hỉ Lạc thì hết đau

vào Tam thiền, được Vui, Vui xóa được đau

vào Không định : đã Không thì Không còn đau

Xin nhớ rằng những thiền định này chỉ trị đau , chẳng trị bịnh (và mỗi lần dùng thiền như vậy chỉ hết đau khoảng 3 tiếng). Nếu không dùng thuốc trị bịnh thì bịnh vẫn tiếp tục bịnh _-và nếu là bịnh ngặt nghèo thì vẫn có thể . . . chết vì bịnh

X) Cần trau chuyên, cần tinh luyện như các võ sĩ luyện kiếm vậy

Tu luyện thiền định, cần trau chuyên, cần tinh luyện như các võ sĩ luyện kiếm ngày xưa vậy :

_-trước hết, luyện cho thành các pháp định (kiếm sĩ luyện các chiêu kiếm)

_-rồi luyện cho tinh các pháp định (kiếm sĩ tinh tường các chiêu kiếm)

_-vào tùy ý các trạng thái định (kiếm sĩ tùy ý phát chiêu)

_-như vậy , là trở thành đại hành giả thiền định (kiếm sĩ trở thành đại hành gia về kiếm thuật)

Và đại hành giả thiền định có thể đạt giải thoát.

XI) Đạt giải thoát

1) Nguyên tắc

Thiền định luyện vọng-tâm, để vọng-tâm trở thành tâm giải thoát.

Thiền định làm cho tâm trở nên nhu thuận , an vui, an tĩnh, sáng chói . . .

Tâm đây là vọng-tâm

Khi đã thuần thục tu nhập các tầng thiền , thì tâm ta (càng ngày càng) trở nên nhu thuận: ta có thể tùy nghi mà ‘bắt’ tâm ta vào một trạng thái mà ta muốn. Cuối cùng , tâm ta vào được trạng thái giải thoát.

2) Phương thức

thuần thục tu nhập các tầng thiền , để tâm ta vào những trạng thái ‘tốt đẹp’

Có 9 tầng thiền chính :

Sơ thiền , Nhị thiền, Tam thiền, Tứ thiền, Tứ Không (Không vô biên xứ,Thức vô biên xứ,Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ) và Diệt thọ tưởng định

Tương ưng với những trạng thái : Hỉ Lạc, Vui, Thanh tịnh, bốn trạng thái Không và giải thoát (Không thọ Không tưởng)

3) Sự tinh luyện

Tu luyện thiền định, cần trau chuyên, cần tinh luyện như các võ sĩ luyện kiếm ngày xưa vậy : trước hết, luyện cho thành các pháp định , rồi luyện cho tinh các pháp định để có thể ra vào tùy ý các trạng thái định, ra vào các trạng thái định một cách thung dung tự tại

4) Giải Thoát

Đắc Diệt thọ tưởng định thì Giải Thoát

Khi ta đã tinh luyện (có thể ra vào tùy ý các trạng thái định kể cả Diệt thọ tưởng định), thì ngay trong đời sống hằng ngày, ta có thể thấy rõ rằng ta đã Giải Thoát.