Trực Chỉ Nhân Tâm hay Trực Chỉ Chân Tâm ? 4

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

I) Lược Sử

II) Tóm lược bài [1] : Nhân Tâm và Chân Tâm  đều hợp lý

III) Tóm lược bài [2] : Nếu phải lựa chọn... và Trực chỉ minh tâm

V) Tóm lược bài [3] : Phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm) ...

VI) Một nghĩa khác của ‘‘nhân tâm’’

VII) ‘Trực Chỉ Nhân Tâm’ cũng đúng

VIII) Dầu sao cũng phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm)

IX) Tổ Thiền Tông không nói dối !

__________________________________________

Bài kệ của Tổ Đạt Ma :

Ngoài giáo truyền riêng

Chẳng lập văn tự

Chỉ thẳng nhân-tâm / Chỉ thẳng Chân Tâm

Kiến Tánh Thành Phật

Với câu 3 có thể là :

Chỉ thẳng nhân-tâm (Trực Chỉ Nhân Tâm)

hay

Chỉ thẳng chân-tâm (Trực Chỉ Chân Tâm)

Là một vấn đề tranh luận của nhiều Phật tử Thiền Tông, Tôi đã viết ba bài đoản luận về vụ này. Bài này đưa ra một nghĩa khác của ‘‘nhân tâm’’, dùng những phân tích từ ngữ trong Quân Tử Thành Mỹ của Cúc Hiên Tiên Sinh Hội-nguyên Lê Đình Diên 2 ...

Dàn Bài Bài 1:

32) Trực Chỉ Nhân Tâm hay Trực Chỉ Chân Tâm ?

I ) Đốn Ngộ cũng là tu

II ) Ngón tay chỉ mặt trăng

III ) Trực Chỉ Chân Tâm : Thí dụ

IV ) Trực Chỉ Nhân Tâm : Thí dụ

V ) Trực Chỉ Nhân Tâm và Chân Tâm : Thí dụ

VI ) Nhân Tâm : căn cơ của học trò

VII ) Chân Tâm : mục đích của pháp môn

VIII ) Khéo dùng phương tiện !

IX ) Ba phương thức Thiền Tông : Nhân Tâm hay Chân Tâm ?

X ) Viết lại bài kệ theo hai cách

XI ) Vấn đề sử liệu : Tổ Thiền Tông không nói dối !

Dàn Bài Bài 2:

54) Trực Chỉ. . . MINH Tâm !

( Trực Chỉ Nhân Tâm hay Trực Chỉ Chân Tâm ? [2] )

I) Tóm lược bài [1] : Nhân Tâm và Chân Tâm  đều hợp lý

II) Nếu phải chọn lựa . . .

III) Mục đích tu thiền là MINH Tâm . . .

IV) Lục Tổ dùng chữ MINH Tâm và ‘tâm tỏ sáng’

V) Trần Trọng Kim có viết : Trực Chỉ. . . MINH Tâm

VI) Ý nghĩa của Trực Chỉ MINH Tâm

VII) Bằng chứng tối hậu : Tổ Đạt Ma

VIII) (Ba) bài kệ của Tổ Đạt Ma

Dàn Bài Bài 3:

81) Phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm)

( Câu thứ ba của bài kệ là ‘‘Trực chỉ Chân-tâm’’ hoặc ‘‘Trực chỉ minh tâm’’ )

I) Nếu phải lựa chọn giữa ‘‘nhân tâm’’ và‘‘Chân Tâm’’ thì . . .

II) Trực chỉ minh tâm

III) Tổ Đạt Ma :‘‘Trực chỉ Chân Tâm’’ và ‘‘Trực chỉ minh tâm’’

IV) Ngũ Tổ: ‘‘Trực chỉ Chân Tâm’’ và ‘‘Trực chỉ minh tâm’’

V) Lục Tổ: ‘‘Trực chỉ Chân Tâm’’ và ‘‘Trực chỉ minh tâm’’

VI) Chữ ‘‘nhân tâm’’ có nghĩa xấu, gần như tương đương với ‘‘lòng lang dạ thú’’

VII) ‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > Phân-tâm học

VIII) ‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > pháp môn hạng bét

IX) Thiền sư Nguyệt Khê giảng ‘‘chân tâm’’ và ‘‘minh tâm Kiến Tánh’’ thay vì ‘‘Trực chỉ nhân tâm’’

X) Câu thứ ba bài kệ là ‘‘Trực chỉ Chân-tâm’’/‘‘Trực chỉ minh tâm’’

I) Lược Sử

Một nhà chú giải nổi tiếng, Suzuki, viết trong Thiền Luận, Tập Thượng :

{{ Cuốn sử Thiền mở đầu với Bồ Đề Đạt Ma sang Trung Quốc vào năm 520 sau TL, mang theo một thông điệp thù thắng. Thông điệp ấy được tóm tắt bằng mười sáu chữ này :

Chẳng lập văn tự

Truyền riêng ngoài giáo

Trỏ thẳng tâm người

Thấy tánh thành Phật

Nêu lên cơ bản lập giáo của đạo Thiền khác hẳn với các môn phái Phật giáo khác đương thời có ở Trung Hoa, bốn câu ấy không phải của Đạt Ma mà do đời sau đề ra. Thiếu tài liệu xác đáng, ta không thể quyết đoán tác giả là ai. Theo sử gia Tông Giám (?) tác giả bộ "Pháp chánh truyền của Phật Thích Ca", soạn năm 1257, và soạn theo quan điểm Thiên Thai Tông, đó là sáng kiến của Nam Tuyền Phổ nguyện; chắc rằng công thức ấy ra đời khi Thiền đang hồi cực thạnh ở Giang Tây và Hồ Nam với các đại sư Mã Tổ, Bách Trượng, Huỳnh Bá, Thạch Đầu và Dược Sơn; và từ đó thông điệp ấy được coi là đặc trưng Thiền, }}

Chú Thích, Nhận xét :

a)Tôi đã có dịp Nhận xét rằng câu

Bồ Đề Đạt Ma sang Trung Quốc vào năm 520

không đúng về niên đại : Tổ Đạt Ma sang Trung Hoa vào năm Đinh Mùi, tức là năm 527 chớ chẳng phải năm 520

b) Lời buộc tội của Tông Giám

Theo trích dẫn trên thì Suzuki tin lời buộc tội của Tông Giám.

Lời buộc tội của Tông Giám là :

_bốn câu kệ này không phải của Tổ Đạt Ma

_Nam Tuyền Phổ Nguyện nói dối : đã "sáng tác" ra bài kệ, rồi lừa dối chúng sinh bảo đó là của Tổ Đạt Ma.

Nhiều Phật Tử cũng tin điều này; cứ sử gia, khảo cổ gia nói gì là tin ngay, vô hình chung, phỉ báng Tổ Thiền Tông!

Thiệt là tệ hại ! Tệ hại nhất là Suzuki đã nêu gương xấu.

c) Trực chỉ nhân tâm hay Trực Chỉ Chân Tâm ?

‘‘mười sáu chữ này’’ tức là Bài kệ nổi tiếng của vị Tổ Sư của ta, bài kệ trấn sơn của Thiền Tông :

Ngoài giáo truyền riêng

Chẳng lập văn tự

Chỉ thẳng nhân-tâm

Kiến Tánh Thành Phật

cũng được truyền tụng như sau :

Ngoài giáo truyền riêng

Chẳng lập văn tự

Chỉ thẳng Chân Tâm

Kiến Tánh Thành Phật

khác nhau ở một chữ ở câu 3 (nhân và chân ) :

Chỉ thẳng nhân-tâm (Trực Chỉ Nhân Tâm)

và

Chỉ thẳng chân-tâm (Trực Chỉ Chân Tâm )

II) Tóm lược bài [1] : Nhân Tâm và Chân Tâm  đều hợp lý

a) nói ‘Nhân Tâm’ là nói căn cơ của học trò

b) nói Chân Tâm là nói mục đích của pháp môn

Tóm lược bài [1] : Nhân Tâm và Chân Tâm  đều hợp lý

III) Tóm lược bài [2] : Nếu phải lựa chọn... và Trực chỉ minh tâm

a)Nếu phải chọn lựa thì chọn Trực Chỉ Chân Tâm !

b)Mục đích tu thiền là MINH Tâm . . .

Câu thứ 3 bài kệ có thể là Trực chỉ minh tâm

Lục Tổ dùng chữ MINH Tâm và ‘tâm tỏ sáng’ Xem

Tổ Đạt Ma và bài kệ của Tổ Đạt Ma

Ngũ Tổ và bài kệ của Tổ Đạt Ma

Lục Tổ và bài kệ của Tổ Đạt Ma

V) Tóm lược bài [3] : Phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm) ...

Bởi vì

_-Chữ ‘‘nhân tâm’’ có nghĩa xấu, gần như tương đương với ‘‘lòng lang dạ thú’’

Cho nên,

‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ thường được (bị) hiểu là ‘‘Trực chỉ vọng tâm’’

Do đó,

‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > Phân-tâm học

‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > pháp môn hạng bét

Kết bài [3] : Phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm) ...

VI) Một nghĩa khác của ‘‘nhân tâm’’

Nghĩa của ‘‘nhân tâm’’ là lòng người, là lòng con người , là tâm con người

Có một nghĩa khác của ‘‘nhân tâm’’ : tâm người khác. Cái nghĩa này của ‘‘nhân tâm’’ , có thể thấy trong những phân tích từ ngữ của Quân Tử Thành Mỹ trong bài

133) Cúc Hiên Tiên Sinh Hội-nguyên Lê Đình Diên 2

=== === Bài 133 :

...Bốn chữ Quân Tử Thành Mỹ trước kia được khắc trên ngưỡng cửa nhà trường Cúc Hiên

a) Nhắc lại rằng phương châm Quân Tử Thành Mỹ chính là câu Luận Ngữ : Quân Tử Thành Nhân Chi Mỹ

b) Giải thích câu Quân Tử Thành Nhân Chi Mỹ :

Quân Tử Thành Nhân Chi Mỹ

tức là

người quân tử lấy việc làm thành cho người, làm đẹp

người quân tử lấy việc làm thành toàn cho người, làm đẹp

người quân tử lấy việc làm thành toàn cho người (khác) , làm đẹp... === ===

Với nghĩa này của ‘‘nhân tâm’’ (tâm người khác) , ‘Trực Chỉ Nhân Tâm’ có nghĩa là ‘Chỉ thẳng tâm của người khác’

(tức là ‘Chỉ thẳng tâm của học trò’)

Điều này phù hợp với cách diễn nghĩa của tôi, diễn nghĩa bài kệ của Tổ Đạt Ma, trong bài[1] :

1)

Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

Thầy : Chẳng lập văn tự

Thầy : Chỉ thẳng tâm người (học trò)

Trò : Kiến Tánh Thành Phật

2)

Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

Thầy : Chẳng lập văn tự

Thầy : Chỉ thẳng Chân Tâm ( của học trò)

Trò : Kiến Tánh Thành Phật

VII) ‘Trực Chỉ Nhân Tâm’ cũng đúng

Vậy ‘Trực Chỉ Nhân Tâm’ có thể dịch là

‘Chỉ thẳng tâm của người khác’

tức là

‘Chỉ thẳng Chân Tâm của người khác’

(tức là ‘Chỉ thẳng Chân Tâm của học trò’)

Tại sao Chân Tâm mà không là Vọng Tâm ? _-Bởi vì Vọng Tâm là cái thá gì mà phải trực chỉ ???

(Nên nhớ rằng Thiền Tông là pháp môn Tối Thượng Thừa !)

Với diễn nghĩa này của ‘‘trực chỉ  nhân tâm’’, ta thấy rằng ‘Trực Chỉ Nhân Tâm’ cũng đúng ! bởi vì thật ra là cùng nghĩa với ‘Trực Chỉ Chân Tâm’

VIII) Dầu sao cũng phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm)

Với nghĩa của ‘‘nhân tâm’’ là tâm người khác , ‘Trực Chỉ Nhân Tâm’ có nghĩa là ‘Chỉ thẳng Chân Tâm của học trò’, là cùng nghĩa với ‘Trực Chỉ Chân Tâm’

Dầu vậy, ta cũng phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ (để tránh hiểu lầm)

Bởi vì (tôi lập lại những lý luận chính yếu đã viết trong bài[3]) :

a)Phần đông những người dùng ‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ làm phương châm tu hành trở thành những học trò của khoa Phân-tâm học. Bởi vì ‘‘nhân tâm’’ là ‘‘vọng tâm’’, là vọng-ngã mà, nên họ tha hồ ngồi đó, tha hồ phân tích ‘‘vọng tâm’’, tha hồ phân tích vọng-ngã (mà họ gọi là bãn ngã) và gọi đó là tu hành !

Tha hồ phân tích như vậy rồi để làm gì ? Làm sao chứng ngộ Chân-tâm, Phật-tánh ?

b) Vì ‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > Phân-tâm học

Cho nên

‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > pháp môn hạng bét

c) Những người thấy cần phải được ‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ ; để phân tích tâm trạng nội tại của mình, chính ra là những kẻ hạ trí hạ căn ! Tâm nổi lên lòng tham, đố kỵ, ghét ghen vv ; những điều đó dễ thấy. Thật dễ ợt để thấy những tâm trạng nội tại hạng bét của mình.

Cho nên

‘‘Trực chỉ nhân tâm’’ = = > pháp môn hạng bét

d) Nói một cách khác,

nhân tâm là cái thá gì mà phải trực chỉ ?

e) Chính ra, tại vì

ta thấy rằng cuộc đời là bể khổ

ta thấy rằng những tâm trạng nội tại của mình là hạng bét

cho nên ta mới tu hành

g) Nếu hiểu tu hành là phân tích tâm trạng nội tại của mình thì pháp môn đó còn kém pháp của nhà đại nho Vương Thông đời Tùy:

_Tự biết là Anh tự thắng là Hùng

vì Vương Thông có nói rõ là phải ‘tự thắng’ sau khi ‘tự biết’

Trong khi Thiền-tông là pháp môn Tối Thượng Thừa !

Dầu sao cũng phải vất ‘‘nhân tâm’’ ra khỏi ‘‘Trực chỉ’’ để tránh hiểu lầm !

IX) Tổ Thiền Tông không nói dối !

a)Trong bài[1] ( Trực Chỉ Nhân Tâm hay Trực Chỉ Chân Tâm ?), tôi đã trưng ra những lý do xác định rằng Tổ Thiền Tông không nói dối ! Chép lại đây , một đọan văn :

=== === Còn sử gia Tông Giám lấy lòng dạ tiểu nhân đo lường người quân tử, lấy lòng dạ phàm nhân đo lường bậc thánh ! mới dám bảo Tổ Nam Tuyền Phổ Nguyện nói dối ! Vả lại, hắn là hậu sinh, lại chẳng phải là đệ tử Thiền Tông , làm sao biết Thiền Tông lưu truyền những gì ? Nhất là đây là pháp môn

Ngoài giáo truyền riêng

Chẳng lập văn tự ?

Còn bốn câu kệ này "ra đời" khi đang hồi cực thạnh Thiền Tông, thì dĩ nhiên rồi ! Lúc Thiền Tông chỉ có lèo tèo vài người, thì người đời làm sao nghe nói được đến công thức ấy ! ... === ===

b)Như đã nói ở trên, nhiều Phật Tử cũng tin lời buộc tội của Tông Giám; cứ sử gia, khảo cổ gia nói gì là tin ngay, vô hình chung, phỉ báng Tổ Thiền Tông!

c)Ngoài ra, người Việt hay nói dối, nói láo ; có nhiều cư sĩ Phật Giáo cũng tiếp tục nói dối, nói láo , chuyện nói dối, nói láo, đối với họ, là chuyện thường cho nên họ thản nhiên tin rằng, nói rằng Tổ Thiền Tông nói dối . Họ cần tự quán sát vọng tâm họ, để xem rằng họ có nói dối, nói láo hay không ; và biết rằng nói dối, nói láo là phạm giới, phạm giới cư sĩ !

d)Hơn nữa, tự mình là tác giả bài kệ, lại gán tên tác giả cho người khác là quái đản vô cùng ! Việc này khó thể xảy ra : thông thường thì ngược lại, chép bài của thiên hạ, rồi bảo là của mình ! (nhiều người Việt vẫn còn làm thế trên Internet !)

e) Tôi đã xác định là trước Tổ Nam Tuyền Phổ Nguyện , Ngũ Tổ và Lục Tổ đã thực hành bài kệ của Tổ Đạt Ma ; ngay đến Tổ Đạt Ma cũng đã diễn tả bài kệ của ngài.

Xem

Tổ Đạt Ma và bài kệ của Tổ Đạt Ma

Ngũ Tổ và bài kệ của Tổ Đạt Ma

Lục Tổ và bài kệ của Tổ Đạt Ma

*

*

* Lê Anh Chí *.

______________

Kinh sách tham khảo

Kinh :

Kinh Đại Bát Niết Bàn, dịch giả Thích Trí Tịnh

Kinh Đại Bát Niết Bàn, Kinh Trường Bộ (Nhị Thừa),dịch giả Thích Minh Châu

Đại Thừa Kim Cang Kinh Luận

Cuộc đời Đức Phật (Trích dẫn Kinh), dịch giả Thích Trung Quán

Kinh Kim Cang, dịch giả Đoàn Trung Còn

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Trí Tịnh

Kinh Kim Cang và Chánh Pháp chưa từng có, dịch và chú giải : Thích Huyền Vi

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Duy Lực

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Thiện Hoa

Kinh Lăng Nghiêm, dịch giả Trí Độ và Tuệ Quang

Kinh THỦ LĂNG NGHIÊM TÔNG THÔNG, dịch giả Thích Nhẫn Tế

Kinh Trường A Hàm, dịch giả Thích Thiện Siêu

Kinh Trường Bộ (Nhị Thừa),dịch giả Thích Minh Châu

Kinh Vô Ngã Tướng, dịch giả Phạm Kim Khánh

Pháp Trích Lục, Huỳnh văn Niệm trích lục.

Ngữ Lục (đến đời Lục Tổ):

Sáu cửa Thiếu Thất, Đạt Ma Sư Tổ, dịch giả Trúc Thiên

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Duy Lực

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Minh Trực

Chứng Đạo Ca, Huyền Giác, dịch giả Trúc Thiên

Ngữ Lục (sau đời Lục Tổ):

Bá Trượng Ngữ Lục, dịch giả Thích Duy Lực

Truyền Tâm Pháp Yếu, Hoàng Bá, dịch giả Thích Duy Lực

Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu trì của thiền tông, Nguyệt Khê, dịch giả Mai Phúc Hiền

Chơn tâm trực thuyết, Phổ Chiếu

Lâm Tế Ngữ Lục

Thiền Đốn Ngộ, nhiều tác giả : Huyền Giác, Huệ Hải, Thạch Thành Kim, Oánh Sơn, Hư Vân; dịch giả Thích Thanh Từ

Tọa Thiền Luận, Đại Giác, dịch giả Như Hạnh

Tu tâm quyết, Phổ Chiếu

Sách :

Tứ Diệu Đế, Thích Thiện Hoa

Cuộc đời Thánh Tăng Đại Ca Diếp, Nguyễn Điều,

Cuộc đời Tôn Giả Xá Lợi Phất, Nguyễn Điều,

Cuộc đời Tôn Giả Mục Kiền Liên, Nguyễn Điều,

Đường Mây Trên Đất Hoa, Thích Hằng Đạt và Nguyên Phong

Phật Giáo Khái Luận, Thích Chơn Thiện

*

*

Trang Nhà Kiến Tánh www.kientanh.com

Mục Lục Thơ AiBảo GióLay

Mục Lục Thơ ‘Đặc Biệt’

Mục Lục Thơ ‘Hoa’

Mục Lục Thơ ‘họa thơ, lẩy Kiều’

Mục Lục Thơ ‘Muôn Thiền’

Mục Lục Thơ Tâm

Mục Lục Thơ Thiền Toán

Mục Lục Thơ ‘Trăng’

Mục Lục Thơ ‘Vạn Trăng’

Mục Lục Thơ ‘x Phật x’

Mục Lục Thơ ‘x Tánh x’

Mục Lục Thơ ‘x Thiền x’

Mục Lục Thơ Xuân Tết

Mục Lục của Mục Lục Thơ

Mục Lục ‘‘Kiến Tánh Thành Phật’’

Mục Lục "Không Trụ"

Mục Lục của Mục Lục Đoản Luận

------------------------------------------------------------------

* Trang Chính * Mục Lục * Luận 1 * Luận 2 * Thơ 1 * Thơ 2

------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam * Nối kết Văn Học *

------------------------------------------------------------------------------

* Bài Xưa * Bài mới Kiến Tánh * Bài mới Trang LêAnhChí *

---------------------------------------------------------------

*

Liên Kết TrangNhà LêAnhChí :

* Trang Chính * ML_ViệtSử,Văn * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Bài mới LêAnhChí *