Ngũ Tổ và Luc Tổ : niệm niệm không trụ !

( Yếu chỉ thiền tông và giải quyết vấn đề vô niệm)

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

I) "Không trụ vào đâu cả ! "

II) Ngũ Tổ : Niệm niệm chớ trụ !

III) Pháp Lục Tổ có từ Ngũ Tổ

IV) Yếu chỉ thiền tông : Không trụ và không trụ

V) Giải quyết vấn đề vô niệm :Niệm mà không trụ !

VI) Không trụ , không trụ và không trụ

VII) Đông Sơn pháp môn : Thiền Tông là Thiền của Ngũ Tổ

__________________________________________

I) "Không trụ vào đâu cả ! "

Tất cả bắt nguồn từ "Không trụ vào đâu cả !" trong Kinh Kim Cang.

Trước nay, tôi đã nói nhiều về :

_"Không trụ vào đâu cả !" thì Kiến Tánh .

và tôi đã dùng kiến giải của tôi để giải thích.

( Đó là các bài :

Không trụ vào đâu cả !

Đại ý Kinh Kim Cang = Không trụ vào đâu cả !

Nguyên Lý Vượt Nhập và Phá Nhập

)

Tôi đã chứng minh rằng Phật nói trong Kinh Kim Cang :

_"Không trụ vào đâu cả !" thì Kiến Tánh .

Xem bài

"Không trụ vào đâu cả ! " thì Kiến Tánh tức thì !

"Không trụ vào đâu cả !" còn là Yếu Chỉ Thiền Tông . Xem bài :

Yếu chỉ Thiền Tông = Không trụ vào đâu cả !

II) Ngũ Tổ : Niệm niệm chớ trụ !

A) Ngũ Tổ đã dạy : "Niệm niệm chớ trụ !", trong Luận Tối Thượng Thừa .

a) đây là ‘biến thế‘ của"Không trụ vào đâu cả !"

b) Ngũ Tổ đã dạy như vậy hai lần trong Luận Tối Thượng Thừa.

c)đây còn là phương thức Kiến Tánh, Ngũ Tổ nói trong Luận Tối Thượng Thừa :

_niệm niệm mài luyện chớ trụ, tức tự thấy Phật Tánh.

B) Như đã viết trong bài Đoản Luận :

Ngũ Tổ Kiến Tánh khi nào và do đâu?

Ta có thể quả quyết rằng Ngũ Tổ đã Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang :

1) Các thiền sư thường dùng sở ngộ làm sở trường (dễ hiểu thôi). Dạy người Kiến Tánh bằng cách luyện Kinh Kim Cang, vậy Ngũ Tổ cũng Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang !

2) Nếu Ngũ Tổ không Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang tất không dám dạy pháp Kim Cang Công Truyền

3) Ta còn có thể nói rằng Ngũ Tổ Kiến Tánh bởi pháp "Không trụ vào đâu cả !"

Do đó, ngay khi được truyền ngôi Tổ, bắt đầu giảng kinh thuyết pháp ở Đông Thiền Tự, phía Tây thành Hoàng Mai. , Ngũ Tổ đã truyền bá ngay pháp Kim Cang Công Truyền, mà đại ý là"Không trụ vào đâu cả ! ".

Không những thế, Ngũ Tổ đã dạy : Niệm niệm chớ trụ ! trong Luận Tối Thượng Thừa ; là ‘biến thế‘ của"Không trụ vào đâu cả ! "

C) Phương thức "Niệm niệm không trụ" có khác với "Không trụ vào đâu cả !" :

a) Nhất thời "Không trụ vào đâu cả !" thì Kiến Tánh.

b) "Niệm niệm không trụ" thì là phương pháp thường hằng : bất cứ niệm nào hiện lên, ta đều không trụ vào niệm đó ; khi xử thế tiếp vật, niệm niệm đều không trụ.

c) cứ có niệm, nhưng không trụ : niệm mà không trụ.

III) Pháp Lục Tổ có từ Ngũ Tổ

Trích Kinh Pháp Bảo Đàn :

{{ Chư Thiện tri thức, pháp môn của ta đây từ trên truyền xuống, trước hết lập Không Niệm (Vô Niệm) làm tông, Không Tướng (Vô Tướng) làm thể, Không Trụ (Vô Trụ) làm gốc.  Không niệm nghĩa là trong khi niệm, lòng không động niệm.  Không tướng nghĩa là đối với sắc tướng, lòng lìa sắc tướng.  Không trụ có nghĩa là đối với các điều lành dữ, tốt xấu ở thế gian, cùng với kẻ thù, người thân, đối với lúc nghe các lời xúc pham, châm chích, khinh khi, tranh đấu, Bổn tánh con người xem cả thảy như không không, chẳng nghĩ đến việc đền ơn trả oán.  Trong niệm niệm lòng không nghĩ đến các cảnh mình đã gặp trước.  Nếu niệm trước, niệm nay, niệm sau, niệm niệm nối tiếp nhau chẳng dứt, thì gọi là bị buộc ràng.  Đối với các pháp, niệm niệm lòng không trụ vào đâu thì khỏi bị buộc ràng. Ấy là lấy Không Trụ làm Gốc. }}

Đoạn văn trên là căn bản của Pháp Lục Tổ , là tinh hoa của Kinh Pháp Bảo Đàn . Lục Tổ nói : Không Niệm làm tông, Không Tướng làm thể, Không Trụ làm gốc. Kỳ thực , chỉ có một pháp, Không Trụ :

_Không Niệm : Niệm mà Không Trụ

_Không Tướng : Không Trụ vào các tướng

Pháp Lục Tổ có từ Ngũ Tổ :

_niệm niệm không trụ : Ngũ Tổ đã dạy : "Niệm niệm chớ trụ !" trong Luận Tối Thượng Thừa

_Không Trụ là xuất phát Kim Cang công truyền mà tổ sư là Ngũ Tổ .

Cũng dễ hiểu thôi ! Lục Tổ là học trò Ngũ Tổ , vậy Lục Tổ dạy lại những gì Ngũ Tổ đã dạy, thì đúng rồi !

Ở đây , chúng ta không cấp bằng phát minh : Lục Tổ có quyền dạy lại những gì Ngũ Tổ đã dạy. Tôi xin nhấn mạnh một điểm : Ngũ Tổ là vị thiền sư vĩ đại. Xưa nay, người ta thường ca tụng Lục Tổ , có kẻ còn bảo Thiền Tông Đông Độ bắt đầu từ Lục Tổ . Không phải thế, Thiền Tông Đông Độ :

_bắt đầu từ Tổ Đạt Ma

_phát triển bởi Ngũ Tổ ( với sắc thái đặc thù của Thiền Tông Đông Độ).

Ta có thể nói rằng Thiền Tông ( với sắc thái đặc thù của Thiền Tông Đông Độ) bắt đầu từ Ngũ Tổ .

Còn Pháp Lục Tổ có từ Ngũ Tổ . Điều đặc biệt của Lục Tổ là Lục Tổ có tài Trực Chỉ.

Còn tài Trực Chỉ của Ngũ Tổ ra sao thì chúng ta không biết. Ngay đến việc giảng kinh Kim Cang của Ngũ Tổ ra sao thì sách vở cũng chẳng ghi lại. Chỉ biết rằng khi Ngũ Tổ bắt đầu thuyết pháp ở Chùa Đông Thiền, huyện Huỳnh Mai , thì nơi đó có hơn ngàn người tụ hợp . . .(Nên nhớ rằng đệ tử của Tổ không phải lúc nào cũng ở với Ngũ Tổ , có người đến rồi đi như Huệ An).

IV) Yếu chỉ thiền tông : Không trụ và Không trụ

Có hai yếu chỉ thiền tông :

1) "Không trụ vào đâu cả !"

Đây là yếu chỉ thứ nhất của Thiền Tông .

2) "Niệm niệm không trụ"

đây là ‘biến thế‘ của"Không trụ vào đâu cả ! " và là yếu chỉ thứ nhì của Thiền Tông

Ngũ Tổ đã dạy pháp này, hai lần trong Luận Tối Thượng Thừa.

V) Giải quyết vấn đề vô niệm :Niệm mà không trụ !

Người tu Phật thường thích Không và sợ vọng niệm. Do đó, thường mong được vô niệm. Đây là một vấn đề lớn lao : làm sao được vô niệm và có nên vô niệm hay không ?

Ngũ Tổ đã giải quyết vấn đề vô niệm : Niệm mà không trụ !

Thời nay, vẫn còn nhiều người mong vô niệm ; đó là một sai lầm lớn. Nên nhớ rằng : cứ niệm, chỉ cần không trụ !

Ngũ Tổ đã giải quyết vấn đề vô niệm như vậy.

Lục Tổ cũng lập lại như vậy và nói thêm :

{{ Bằng đối với trăm việc, tâm chẳng nghĩ đến, các niệm tưởng đều bỏ hết, và nếu một niệm dứt tuyệt, thì chết liền và phải chịu đầu sanh nơi khác.}}

VI) Không trụ , không trụ và không trụ

1) Yếu chỉ

Yếu chỉ thứ nhất của Thiền Tông là "Không trụ vào đâu cả ! ". Đây cũng là đệ nhất tuyệt chiêu của Thiền Tông.

Yếu chỉ thứ nhì của Thiền Tông là "niệm niệm không trụ". Đây cũng là đệ nhị tuyệt chiêu của Thiền Tông.

2) Vài áp dụng của " Không Trụ" vào thiền hành

Chẳng phải Tâm Không mà là Tâm Không Trụ

Chẳng phải Đối Cảnh Tâm Không mà là Đối Cảnh Tâm Không Trụ

Chẳng phải Tâm Không Theo Vật mà là Tâm Không Trụ Vào Vật

( Thiền-sư Huệ Hải : "Tâm theo vật là tà")

Chẳng phải Không Niệm mà là Niệm mà Không Trụ

Chẳng phải Không Niệm mà là Niệm Niệm Không Trụ

Chẳng phải Không mà là Không Trụ

VII) Đông Sơn pháp môn : Thiền Tông là Thiền của Ngũ Tổ

Tên chính thức đầu tiên của Thiền Tông là Đông Sơn Pháp Môn. Trước đó, Thiền Tông không có tên chính thức, vì người ngoài chưa chấp nhận chữ Thiền Tông. Ta có thể đoán rằng , người đương thời thường gọi , một cách khiếm nhã, Thiền Tông là tông phái của Bà La Môn Đạt Ma. Những người tử tế hơn, thì gọi theo định nghĩa : gọi Thiền Tông là tông phái Kiến Tánh.

Đông Sơn Pháp Môn là tên chính thức vì danh xưng này được cả người trong và ngoài Thiền Tông công nhận.

Người Thiền Tông công nhận vì :

a) Đông Sơn Pháp Môn là Thiền của Ngũ Tổ. Sao lại là Đông Sơn pháp môn ? - Đông Sơn là nơi tọa lạc của Ngũ Tổ.

b) Gọi là Đông Sơn Pháp Môn là cách gọi lễ phép, tôn kính. Xưa nay, để tỏ lòng kính trọng, người Tàu không gọi thẳng tên mà gọi nơi chốn :

_gọi bằng tên tục , thì là vô phép.

_gọi bằng tên tự , thì là lễ phép.

_gọi bằng nơi chốn , thì là tỏ lòng tôn kính.

Đông Sơn Pháp Môn là danh xưng chính thức đầu tiên của Thiền Tông.

Trong Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ cũng nói là ngài truyền bá Đông Sơn pháp môn.

Danh xưng Đông Sơn pháp môn ngụ ý rằng Thiền Tông là Thiền của Ngũ Tổ .Ngày xưa thì rõ ràng : Thiền Tông là Thiền của Ngũ Tổ . Bây giờ thì sao ?

_Bây giờ thì hơn phân nửa Thiền Tông là Thiền của Ngũ Tổ .

Việc tu hành của pháp môn Kiến Tánh gồm 3 Phương Thức:

1) truyền tâm ấn tâm (giáo ngoại biệt truyền)

2) tự tu bằng Kinh Kim Cang

3) khán công án, thoại đầu

Phương Thức thứ nhất thì hiện tại gần như không có thực hành. Vì số người Kiến Tánh quá hiếm.( Phải Kiến Tánh rồi thì mới dạy ‘truyền tâm ấn tâm’ được).

Phương Thức thứ hai là Kim Cang Công Truyền ; mà Tổ Sư là Ngũ Tổ .

Ngoài Phương Thức Kiến Tánh ra, lý thuyết, triết lý, sự học hỏi của Thiền tông thường xoay quanh "Tâm Vô Trụ" , xuất phát từ Kim Cang Công Truyền ; mà Tổ Sư là Ngũ Tổ .

(Ngũ tổ cũng có dạy "Vô Trụ" trong Luận Tối Thượng Thừa)

Nên, ta có thể nói : hơn phân nửa Thiền Tông là Thiền của Ngũ Tổ.

Còn hơn thế nữa, Ngũ Tổ còn có những ảnh hưởng lớn lao khác. Tôi đang viết thêm một vài bài luận nữa, để xác định rõ hơn pháp Thiền của Ngũ Tổ và công lao của Ngũ Tổ , vị thiền-sư vĩ đại.

Riêng bài đoản luận này nêu ra ba điều quan trọng về yếu chỉ thiền tông và giải quyết vấn đề vô niệm :

1) "Không trụ vào đâu cả !"

Đây là yếu chỉ thứ nhất của Thiền Tông .

2) "Niệm niệm không trụ"

đây là ‘biến thế’ của"Không trụ vào đâu cả !" và là yếu chỉ thứ nhì của Thiền Tông

Ngũ Tổ đã dạy pháp này, hai lần trong Luận Tối Thượng Thừa.

3) Giải quyết vấn đề vô niệm :Niệm mà không trụ !

Ba phương thức tối ư quan trọng này của Thiền Tông đều là pháp Thiền của Ngũ Tổ và công lao của Ngũ Tổ , vị thiền-sư vĩ đại.

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________

Kinh sách tham khảo

Kinh :

Kinh Đại Bát Niết Bàn, dịch giả Thích Trí Tịnh

Đại Thừa Kim Cang Kinh Luận

Cuộc đời Đức Phật (Trích dẫn Kinh), dịch giả Thích Trung Quán

Kinh Kim Cang, dịch giả Đoàn Trung Còn

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Trí Tịnh

Kinh Kim Cang và Chánh Pháp chưa từng có, dịch và chú giải : Thích Huyền Vi

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Duy Lực

Ngữ Lục (đến đời Lục Tổ):

Sáu cửa Thiếu Thất, Đạt Ma Sư Tổ, dịch giả Trúc Thiên

Luận Tối Thượng Thừa , Ngũ Tổ, dịch giả Thích Thanh Từ

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Minh Trực

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Duy Lực

Chứng Đạo Ca, Huyền Giác, dịch giả Trúc Thiên

Ngữ Lục (sau đời Lục Tổ):

Bá Trượng Ngữ Lục, dịch giả Thích Duy Lực

Truyền Tâm Pháp Yếu, Hoàng Bá, dịch giả Thích Duy Lực

Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu trì của thiền tông, Nguyệt Khê, dịch giả Mai Phúc Hiền

Chơn tâm trực thuyết, Phổ Chiếu

Lâm Tế Ngữ Lục

Thiền Đốn Ngộ, nhiều tác giả : Huyền Giác, Huệ Hải, Thạch Thành Kim, Oánh Sơn, Hư Vân; dịch giả Thích Thanh Từ

Tọa Thiền Luận, Đại Giác, dịch giả Như Hạnh

Tu tâm quyết, Phổ Chiếu

Sách :

Tứ Diệu Đế, Thích Thiện Hoa

Thiền Sư Việt Nam, Thích Thanh Từ

Tổ Thiền Tông, Thích Thanh Từ

Cao Tăng Dị Truyện, Hạnh Huệ biên dịch

Trang Nhà Kiến Tánh www.kientanh.com

--------------------------------------------------------------

* Trang Chính * M ụ c L ụ c * Đoản Luận * Thơ *

------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư * Bài mới * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam *

------------------------------------------------------------------------------